Het is een goed bewaard geheim dat de sportverenigingen in dit land de sleutel in handen hebben van een succesvolle participatiesamenleving. Toch wil ik u laten delen in dit geheim.
Waar overal in Nederland de afgelopen decennia de eigen kracht van burgers onder druk stond was er een groep organisaties waar burgerkracht grotendeels stand wist te houden; de sportverenigingen. Met hangen en wurgen, leunend op een kleine groep supervrijwilligers wisten de verenigingen de contributie laag te houden en het vele werk toch steeds weer gedaan te krijgen.
Op hetzelfde moment werden deze verenigingen overspoeld met steeds strengere regels, werden ze geacht de jeugdleden normen en waarden bij te brengen die in de rest van de maatschappij niet meer onderwezen werden en stond de bereidheid van ouders om bij te dragen aan het geheel onder druk.
Toch zie je overal in Nederland dat de sportverenigingen overeind bleven; sterker nog, de sportverenigingen vulden gaten in de sociale samenhang die andere organisaties als buurthuizen en kerken vaak niet konden vullen. Sportverenigingen beperken zich ook al lang niet meer tot trainingen, competitie en jeugdkamp. Nee, sportverenigingen organiseren inmiddels hele sociale programma’s met naschoolse opvang; het vragen van aandacht van de ouders voor gezond leven, en zelfs huiswerkbegeleiding.
Al met al zijn sportverenigingen bolwerken van burgerkracht. Honderden vrijwilligers werken samen om hun club draaiende te houden. Al met al voldoende reden om de sportverenigingen uit te roepen tot de vaandeldragers van de participatiesamenleving.
Waar een groot deel van de samenleving opnieuw aan het uitvinden is hoe je mensen kunt activeren en samen voor je omgeving kunt zorgen; hebben de sportverenigingen de structuur en kennis in tact gehouden en kunnen ze voortbouwen op decennia aan ervaring. En wellicht verrassen deze verenigingen ons wel door de verbindende factor te zijn voor sociale cohesie in de wijk, of de oplossing te bieden voor de onbetaalbare buurthuizen.
Laten we daarom gaan kijken hoe we de kennis en kracht van sportverenigingen kunnen ontsluiten. Dit is in ieder geval een van de doelen van de Hilversum Verbonden-avond over burgerinitiatieven op 20 februari. Laat de succesvolle initiatieven aan het woord, leer van elkaar en onderzoek de mogelijkheden van samenwerking.
Aernoud Olde 